اصطلاحات مهندسی

مهمترین و پرکاربردترین اصطلاحات مهندسی در حوزه اتوماسیون صنعتی

درجه حفاظت الکتریکی IP

درجه حفاظت الکتریکی IP مربوط به تجهیزات الکتریکی والکترونیکی، از نظر نفوذ رطوبت و گرد و غبار بر اساس یک کد دو رقمی که به شماره IP موسوم است بیان می‌شود. حروف I و P به اختصار بیان شده و به معنای حفاظت بین المللی (International Protection) یا حفاظت نفوذ (Ingress Protection)  می‌باشند. رقم اول، درجه حفاظت اشخاص در برابر تماس با قسمت‌های برق دار و میزان نفوذپذیری اشیا خارجی به داخل تجهیزات را مشخص می‌کند. رقم دوم، درجه حفاظت در برابر نفوذ رطوبت به تجهیزات را مشخص میکند. درجه حفاظت الکتریکی IP برای تجهیزات از IP00 که مربوط به تجهیزات بدون حفاظت است تا IP68 که مربوط به تجهیزات با بالاترین حفاظت عایقی است تعیین می‌شود. هرچه  IP تجهیزات بالاتر باشد به معنی آن است که تجهیز مربوطه از نظر عایق بندی قوی‌تر است. مثلا وقتی از یک وسیله با  IP پایین استفاده شود باید از یک سری تجهیزات اضافی…

ادامه مطلب

Encoder

اصطلاح رمزگذار یا انکودر (Encoder)، به المانی اطلاق می گردد که خروجی دیجیتالی در اثر جابجایی زاویه ای یا خطی تولید کند. انواع انکودر (Encoder) : انکودرها از جهات مختلف به دسته بندی های مختلفی تقسیم می شوند از لحاظ نوع ساختمان انکودر خطی (Linear encoder) انکودر چرخشی و یا دورانی (Rotary encoder) از لحاظ عملکرد و ساختمان داخلی نوری (Optical encoder) مغناطیسی (Magnetic encoder) خازنی (Capacitive Encoder) از لحاظ نوع خروجی سیگنال انکودر نسبی (Relative Encoder): در این تکنیک یک گیرنده و فرستنده ی مادون قرمز در دو طرف کد دیسک قرار میگیرد. در این نوع از انکودرها صرفاً موقعیت نسبی جسم چرخنده نسبت به موقعیت اولیه اندازه گیری می شود و نمی توان جهت چرخش را مشخص کرد. انکودر افزایشی (Incremental Encoder): در انکودر (Encoder) افزایشی از دو فرستنده و گیرنده مادون قرمز در دو طرف کد دیسک با فاصله مشخص استفاده می شود. بنابراین با چرخشِ چرخ ما، دو…

ادامه مطلب

G CODE

تاریخچه G CODE اولین پیاده سازی زبانهای برنامه نویسی کنترل عددی (G CODE) در آزمایشگاه دانشگاه MIT در اواخر سال ۱۹۵۰ انجام شد. در دهه های بعد، بسیاری از سازمان های تجاری و غیر تجاری این پیاده سازی را انجام دادند. اغلب این سازمانها از G CODE در پیاده سازی خود استفاده کردند. نسخه اصلی استاندارد مورد استفاده در ایالات متحده آمریکا توسط اتحادیه صنایع الکترونیک در اوایل ۱۹۶۰ حل و فصل شد. تجدید نظر نهایی در فوریه ۱۹۸۰ به عنوان RS247D تصویب شد. در کشورهای دیگر اغلب استاندارد ISO 6983 استفاده می شود، اما در برخی از کشورهای اروپایی با استفاده از استاندارد های دیگر مثلاً DIN66025 در آلمان استفاده می شود و PN-73M-55256 و  PN-93/M-55251  در لهستان استفاده می شود. در صنعت، به طور اعم و در حوزه ماشین ابزار به طور اخص برای برقراری ارتباط با ماشین های NC و CNC از دستوراتی که با حرف G انگلیسی…

ادامه مطلب

SCADA

اسکادا (SCADA) مخفف کلمه های Supervisory Control and Data Acquisition به معنی کنترل و نظارت و جمع آوری داده می باشد. تكنولوژی كه امكان جمع آوری اطلاعات از تأسیسات دور دست و ارسال دستور العمل های كنترلی به آنها را فراهم می‌كند، SCADA نامیده می‌شود. اسکادا (SCADA) كاربر را از اقامت در محل تأسیسات یا بازدید از آن ها در هنگام كار نرمال بی‌نیاز می‌كند. اسکادا (SCADA) به اپراتور مركزی یك سیستم (توزیع شده)، مانند تاسیسات گاز و نفت، خطوط لوله یا نیروگاه ها یا خطوط انتقال، امكان تنظیم كنترلر ها، باز و بسته كردن شیرها و كلیدها، نمایش آلارم ها و جمع آوری اطلاعات اندازه گیری شده را می دهد. هنگامی كه ابعاد تأسیسات گسترش می‌یابد و صدها یا هزاران كیلومتر بین یك نقطه تا نقطه‌ی دیگر فاصله می‌افتد با كاهش هزینه بازدید‌ های متناوب مزایای اسکادا (SCADA)، خود را نشان می‌دهد. ارزش این مزایا وقتی بیشتر خواهد بود…

ادامه مطلب

Servo motor

سرو موتور ها، موتور هایی هستند که دقت بسیار بالایی داشته و در کنار این دقت بالا از سرعت بالایی نیز برخوردار می باشند. یکی از قطعات پر کاربرد در صنعت، سرو موتور (Servo motor) نام دارد. سروو به معنای خود تنظیم است. Servo motor به موتور الکتریکی که خودش را تنظیم می کند اطلاق می گردد. Servo motor ها همواره به عنوان تجهیزاتی که قابلیت شتابگیری مثبت و منفی بالا و کنترل موقعیت دقیق دارند شناخته می شوند. یک سیستم سروو شامل سه جز اصلی است: موتور درایو کنترل سرو موتور یک سیستم کنترل بسته (Close loop) است یعنی دارای فیدبک می باشد. بنابراین احتمال خطا در آن به صفر می رسد.  در سرو موتور مدارات فیدبک بکار رفته در آن تشکیل یک سیستم حلقه بسته می دهد. فیدبک Servo motor یک انکودر نوری است که محور آن به انتهای  موتور کوپل شده است. هر انکودر در ازای دوری مشخص قطار پالس تولید…

ادامه مطلب

اتاق کنترل محموله

اتاق  کنترل محموله (CCR)؛ مخفف عبارت Cargo Control room: اتـــاق كـنتـرل یكی از اركان اسـاسـی هر واحد عملیاتی محســوب می شود. كلیه اطلاعات ادوات كنترلی از طریق سیگنال الكتریكی یا ابزار دقیق به این بخش ارسال شده و فرمان های اجرایی لازم از این بخش به آن ها داده  می شود. سیستم های كنترلی به كار رفته در واحد، به دو صورت دستی (Manual) و اتوماتیك (Automatic) عمل می كنند. در اتاق كنترل می توان با تنظیم. Meter مربوط به هر شیر كنترل روی یكی از دو وضعیت فوق، ‌درمورد نوع عملكرد آن تصمیم گرفت. در صورتی كه از وضعیت اتوماتیك استفاده شود یك Set  point برای شیر تعریف می شود و با توجه به آن، شیر كنترلی عمل می نماید اما در حالت كنترل دستی،‌ فرد مسئول با تنظیم ابزار دقیق میزان باز یا بسته بودن شیر كنترل را تنظیم می نماید(سیستم نیومایتك). اتاق کنترل محموله (CCR) مکانی است که فرد…

ادامه مطلب

Industrial Automation

اتوماسیون در اصطلاح Industrial Automation در زبان یونان باستان به معنی خود فرمان است. رباتیزه کردن یا اتوماسیون صنعتی(Industrial Automation) به معنی استفاده از ابزارهای کنترلی (مثلاً کامپیوتر) به منظور هدایت و کنترل ماشین آلات صنعتی و پروسه های تولید است. در حیطه صنعتی سازی اتوماسیون قدم بعدی مکانیزه سازی است. به این شکل که مکانیزه سازی، ماشین را جایگزین نیروی فیزیکی انسان می کند. مزایای Industrial Automation اتوماسیون صنعتی نقش احساسات و مجری بودن مستقیم انسان در صنعت را به شکل چشمگیری کاهش می دهد. تنها کاربرانی که در این سیستم ها در پروسه تولید شرکت دارند، ناظرانی هستند که به آنها مهندسین ساکن میگویند. چرخه ی تولید اتوماسیون سازی شده شامل کلیه عوامل لازم برای اندازه گیری، انتقال، نمایش، ذخیره سازی و تنظیم اطلاعات از مراحل ساخت و اجرای فرامین مربوطه می باشد. با روی کارآمدن تراشه های پردازشگر و کنترلر، ایده ی ایجاد چنین سیستم هایی به وجود…

ادامه مطلب

ام کد

در حوزه ماشین ابزار به برنامه کدهای جی (G Code) برای دادن فرامین اصلی حرکت محورها نیاز است. جی کد و ام کد زبانی حروفی-عددی می‌باشد، که نحوه حرکت ابزارها و همچنین دیگر لوازم و ادوات ماشین مانند چپگرد یا راستگرد بودن ابزار، باز یا بسته بودن مایع خنک کن، روشن یا خاموش بودن مکنده براده، باز یا بسته بودن درب دستگاه و ... را کنترل می‌کند. برای کم کردن حجم برنامه و فرمان بعضی دستورات خاص و متفرقه نیاز به فرامینی است که این فرمان ها را با کد هایی با حرف M انگلیسی می نویسند و ام کد (M Code) می نامند. ام کد ها گاهی شامل زیر روال هایی می شوند که میتوانند حجم برنامه را کمتر کنند، این ترفند میتواند سرعت پردازش دستور-برنامه را بالا ببرد. برخی M را مخفف ماشین (Machine) می دانند و ام کد ها را توابع ماشین می نامند. به طورکلی دستور برنامه های CNC…

ادامه مطلب

Inverter

.اینورتر Inverter (مبدل ولتاژ DC به ولتاژ AC): به المان‌هایی اطلاق می‌شود که ولتاژ مستقیم را به ولتاژ متناوب تبدیل می‌کند. Inverter این قابلیت را دارد که در خروجی ولتاژ و فرکانس را کنترل نماید. اهمیت Inverter با افزایش روز افزون استفاده از موتورهای القایی در صنعت نحوه کنترل این موتور ها اهمیت فراوانی پیدا کرده است. Inverter در موتور های الکتریکی عبارتست از سیستمی که سرعت و گشتاور یک موتور الکتریکی را کنترل می‌کند. درایو VFD برای کنترل کردن سرعت چرخش یک موتور AC با کنترل کردن فرکانس تغذیه ی اعمال شده به موتور الکتریکی کار میکند. VFD به دو دسته VFD (درایو فرکانس متغیر) یا VSD (درایو سرعت متغیر) تقسیم می‌شود. همچنین به مدار های اینورتری که دارای فرکانس و ولتاژ خروجی قابل تغییر باشند درایو الکتریکی گفته می‌شود. این درایو بر این اصل عمل می‌کند که سرعت میدان دوار یک موتور AC به فرکانس تغذیه ورودی آن موتور AC چه…

ادامه مطلب

پی ال سی (PLC)

پی ال سی (PLC) مخفف "Programmable Logic Controller" و در لغت به معنای کنترل کننده های منطقی قابل برنامه نویسی می باشد. امروزه در صنعت، یکی از بخش های بسیار مهم، پی ال سی ها می باشند. این دستگاه ها در واقع بخش جدا نشدنی دستگاه های بزرگ صنعتی و یکی از مهمترین اجزاء کنترل پروسه می باشند. مدارات فرمان، روشی برای کنترل پروسه به کمک المان های الکترو مکانیکال مانند رله، تایمر، کنتاکتور، شاسی و کلید می باشند که امروزه در صنعت پی ال سی جایگزین این مدارات فرمان شده است. منطق کنترلی در پی ال سی طبق برنامه ای است که در نتیجه تجزیه و تحلیل پروسه، توسط طراح یا سازنده پروسه بیان می گردد. منطق ارتباطی بین ورودی ها و خروجی ها را برنامه ی نوشته شده برای کنترل پروسه مشخص می کند. نمونه ای از برنامه نویسی PLC نقش پی ال سی در اتوماسیون صنعتی كنترل بهتر فرآیندهای تولید سرعت…

ادامه مطلب
بارگذاری بیشتر