درجه حفاظت الکتریکی IP

درجه حفاظت الکتریکی (IP) در تجهیزات الکتریکی و الکترونیکی، میزان مقاومت آنها در برابر نفوذ رطوبت و گردوغبار را بر اساس یک کد دو رقمی، که با عنوان کد IP شناخته میشود، مشخص میکند. حروف I و P به اختصار از واژههای International Protection یا Ingress Protection بهمعنای «حفاظت بینالمللی» یا «حفاظت در برابر نفوذ» گرفته شدهاند.
رقم اول نشاندهنده درجه حفاظت افراد در برابر تماس با بخشهای برقدار و میزان نفوذپذیری اجسام خارجی به داخل تجهیز است.
رقم دوم نیز میزان حفاظت دستگاه در برابر نفوذ رطوبت را تعیین میکند.
درجه حفاظت IP میتواند از IP00 (فاقد هرگونه حفاظت) تا IP68 (دارای بالاترین سطح عایقبندی) متغیر باشد. هرچه عدد IP بالاتر باشد، نشاندهنده مقاومت بیشتر دستگاه در برابر نفوذ گردوغبار و رطوبت است. به عنوان مثال، استفاده از تجهیزاتی با IP پایین نیازمند بهکارگیری محافظهای جانبی برای جلوگیری از ورود اشیای خارجی و رطوبت خواهد بود.
با توجه به شرایط محیطی محل نصب، باید تجهیزاتی با درجه حفاظت مناسب انتخاب شوند. بهعنوان نمونه، در محیطهایی با رطوبت و گردوغبار بالا مانند کارگاهها، استفاده از تجهیزاتی با IPهای نزدیک به IP68 توصیه میشود. البته باید توجه داشت که با افزایش درجه حفاظت، هزینه تامین تجهیزات نیز افزایش مییابد.
در ادامه، به بررسی مفاهیم مربوط به کد IP و روش خواندن آن میپردازیم. برای درک سادهتر، رقم سمت چپ را X و رقم سمت راست را Y در نظر میگیریم، که به صورت IPXY نمایش داده میشود.
رقم اول درجه حفاظت الکتریکی IP (معنی “X”)
۰. غیر محافظت شده
۱. حفاظت در برابر تماس تصادفی دست
۲. حفاظت در برابر اشیاء مانند انگشتان و ناخن
۳. حفاظت در برابر ابزار با قطر بیش از ۲ ٫ ۵ میلیمتر
۴. حفاظت در برابر ابزار و سیم با قطز کمتر از ۱ ٫ ۵ میلیمتر
۵. حفاظت در مقابل گرد و غبار
۶. غیر قابل نفوذ در مقابل گرد و غبار
رقم دوم درجه حفاظت الکتریکی IP (معنی “Y”)
۰. غیر محافظت شده
۱. حفاظت در برابر چکیدن عمودی آب
۲. حفاظت در برابر چکیدن آب زمانی که دستگاه نسبت به افق ۱۵ درجه زاویه بگیرد.
۳. حفاظت در برابر پاشش از جهات مختلف
۴. حفاظت در برابر پاشیدن آب بیشتر از باران
۵. حفاظت در مقابل پاشیدن شدید آب
۶. حفاظت در مقابل فشار آب شدید
۷. حفاظت در مقابل اثرات غوطه وری تا عمق یک متر و تا ۳۰ دقیقه زیر آب
۸. حفاظت در مقابل غوطه وری بیش از یک متر
پس به طور مثال IP66 یعنی: غیر قابل نفوذ در مقابل گرد و غبار و حفاظت در مقابل فشار آب شدید و یا IP20 یعنی: حفاظت در برابر اشیاء مانند انگشتان و ناخن و حفاظت نشده در برابر آب.
در تصویر پایین یک نمونه جدول درجه حفاظت الکتریکی IP به صورت تصویری را می توان مشاهده کرد.